Izingosi zemvelo ezingcwele zingaba izindawo eziyimfihlakalo nezithakazelisayo. Kufika kanjani ukuthi amahlathi angcwele asehlathini agcinwe eNdiya ezikhathini zokuthuthuka kosuku lwanamuhla? Yiziphi izindlela zenhlalo ezibekwe ngaphansi kwesiko lokuphathwa kwamachibi angcwele eNiger Delta? Ingabe ukuhlukahluka kwezinhlobonhlobo zezinto eziphilayo ezigcinwe kumasayithi angcwele wemvelo umkhiqizo owenziwe ngomkhiqizo noma ngomqondo owenziwe ngenhloso yokuzilolonga? Yonke le mibuzo yavusa ilukuluku lokwazi ososayensi abazinikele kulo lonke elaseYurophu ababuthene i-Sympoposium eyodwa eZurich ngo-Okthoba 25th.
I-Symposium yahlelwa nguClaudia Rutte ofunde amasayithi angcwele wemvelo kusukela 2006 Futhi waqala database evumela ukuhlaziywa kwesakhiwo ne-meta kwezihloko zokubukeza ama-peer Reviete academic. Ngokwenza lokhu waphefumulela ososayensi abaningi abamzungezile futhi exhumene nalabo ababesevele besebenza ngale ndaba kwamanye amanyuvesi azungeze iYurophu.
Imininingwane yenzelwe ukwenza ucwaningo lwesayensi kumasayithi wemvelo angcwele kodwa ngokusho kukaShonil Bhagwat ovela e-Oxford University futhi ivumela ukuboniswa kwamabala wemvelo angcwele. Encwadini yakhe yezimenywa uSlonil uphakamise ukuthi imephu yezindawo zemvelo ezingcwele emhlabeni wonke izosiza ukuvikela ukulimala okungahlosiwe kubo futhi kungahle kube yithuluzi eliwusizo lokuxhasa abenzi bezinqubomgomo.
Umzabalazo wokuvikelwa kwendawo engcwele yemvelo usuhlanganiswe isikhathi eside wahambisana nalokho kwenhlangano yamalungelo endabuko yamazwe omhlaba ephikisana nokubanjwa kwezinsiza kanye nezinqubomgomo ezingenangqondo. Ukuvela kwakamuva kwezimboni eziphezulu ezimbonini zamagugu omhlaba kufakazela ngethonya labo elandayo emandleni omnotho womhlaba. Izazi zezomnotho zivame ukusho ukuthi umuntu akakwazi ukuphatha lokho abangakwazi ukukala, Kepha silinganisa kanjani izindinganiso zeqiniso zendawo engcwele yemvelo futhi ekugcineni zigcina zenza izinqumo ngaphezulu kwalezo zindawo?
Eminye yaleyo mibuzo ibingakaze ibe ngaphansi kocwaningo lwabanye babahlanganyeli e-Symposium. "Ngihlanganisa imibono nemibono yezomnotho ezikhulelwe izikhungo ngokuqina Ukucabanga ukuchaza ukuzivumelanisa noma ukuphikelela ekubuseni kwezindawo zemvelo ezingcwele" kusho uKatrin Daenglow, Umsizi Wokucwaninga kanye ne-PhD PlatenionedToure-Universion eBerlin. Njengoba ososayensi beKathrin Sevral bebekhombisile ukuthi balwele kanzima ngohlaka lwesayensi olucatshangelwayo lwezifundo zabo abanye bathatha indlela ebekele ngokuqondile imisebenzi esebenzayo yokongiwa kwemvelo.
Izindawo ezingcwele zakwa-Estonia zazingafundwanga kuphela futhi zabhalwa phansi, Ukuphathwa kosuku lwabo nosuku kusekelwa ngomsebenzi we-IUCN ne-UNESCO. Imihlahlandlela yabo kumasayithi wemvelo angcwele abaphathi bendawo abavikelwe Kuhunyushelwe olimini lwesi-Estonia futhi zisezinhlelweni zokuvunyelwa futhi zisetshenziswe ohulumeni bakazwelonke nabesifunda. I-Training Conrance Ihlelelwe futhi irejista kazwelonke yezindawo zemvelo ezingcwele kulindeleke ukuthi ikhule eminyakeni ezayo.
I-Bas Verschauren yohlelo lwezemvelo olungcwele kanye nesihlalo seqembu le-IUCN kumanani amasiko nangokomoya bagcizelela isidingo sokucwaninga ukuthi basetshenziswe futhi banenjongo kubagcini bezindawo zemvelo ezingcwele. "Ngosizo lososayensi singafinyelela kakhulu kodwa kufanele sifune ukuholwa kubagcini futhi akumelwe sikhohlwe ukuthi amasayithi amaningi wemvelo angcwele ahlanganisa amasiko amaningi angokomoya kodwa futhi namasiko amaningi ahlukene emhlabeni jikelele". Ososayensi kumele bathobeke futhi bafunde kulezo zinto zomdabu kanye nokubukwa komhlaba ukuze bacwaningwe ngokweqiniso.
Ukutadisha izingosi zemvelo ezingcwele ziyeza ukujikisa njengoba abanye babahlanganyeli baphawula. Kuzoba yinkinga eshisayo ezoheha imali evela kubanikeli abafuna ukusekela izikhala ezinozwela ezikhungweni zocwaningo kanye nezinhlaka zokulondolozwa kwemvelo. Ngubani ozofakelwa izintshisekelo phakathi kwabagcini bezindawo zemvelo ezingcwele nososayensi? Bazonikela kanjani kanjani nakanjani ekuvikelweni, ukongiwa kanye nokuvuselelwa kwezindawo ezingcwele zemvelo? Le mibuzo lapho ivutha khona emqondweni wawo wonke umuntu futhi yize yayishiywe ingaphendulwanga isethelwe ukuthi iyohlala iyisiqondiso sososayensi abanemvelo.






One Response
Ngicabanga ukuthi kuhle ukuthi amasayithi wemvelo angcwele anikelwe isithakazelo esithe xaxa emiphakathini yesayensi. Ngethemba ukuthi lokhu kungabasiza ukuba bathole isivikelo esikhulu ekulimazeni amandla acishe abe yinhlekelele yezimboni ephakeme ye-Global Capital.
Wenze kahle kubo bonke abathintekayo.